والدین نقش مؤثری در پرورش رفتارهای جنسی سالم فرزندانشان به عهده دارند و باید بدانند که با کسب آگاهی و شناخت از موضوعاتی در ارتباط با تربیت و آموزش جنسی فرزندان ( و با در نظر داشتن آداب تربیتی مرسوم در فرهنگ و جامعه)، قادرند این اطلاعات را به کودک و نوجوان خود منتقل کنند و نیز بدانند تربیت جنسی مؤثر اغلب از طریق خانواده و در بستر آن، به کودک و نوجوان انتقال خواهد یافت.
والدین بایستی در نظر داشته باشند که فراگیری موضوعات جنسی ، همچون سایر درس‌هایی که کودکان و نوجوانان در محیط های آموزشی می‌آموزند ، باید بتدریج و گام به گام باشد. گفت‌وگو و پاسخگویی به پرسش‌های جنسی کودکان باید متناسب با سن و درک آنان صورت گیرد. بنابراین والدین می‌توانند در هر فرصت مناسبی، بحث ساده‌ای را پیش کشیده و با آگاه سازی‌های تدریجی فرزندانشان، رابطه‌ای صمیمانه با آنها برقرار سازند؛ رابطه‌ای که در سال‌های بعد می‌تواند موجب ارتباط دائم آنان با یکدیگر شود.
بنابراین، هر چه اطلاعات و دانسته‌های کودکان و نوجوانان درباره‌ی بدن خود و مسائل مربوط به جنسیتشان، بیش‌تر و صحیح‌تر باشد، آنها رفتارهای جنسی آگاهانه‌تری از خود بروز می‌دهند . زیرا آنان از طریق منابع مختلف قابل دسترس خود جهت ارضاء کنجکاوی خود استفاده می کنند. نظیر همکلاسی ها، دوستان، فضاهای مجازی، نشریات ، رسانه‌ها و … .
نکته‌ی دیگر این که والدین هنگام آموزش مسایل جنسی به فرزندانشان، بایستی به عکس‌العمل‌ها و رفتارهای خود درحین صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن با فرزندشان توجه داشته باشند. برای مثال، اگر اخم کنند ، عصبانی شوند یا حالت دفاعی به خود بگیرند، کودک یا نوجوان تصور می‌کند که نمی‌تواند رابطه‌ای دوستانه با آنان برقرار کند و پرسش‌های خود را به راحتی از بپرسد. لذا از رو در رو شدن با آنان اجتناب می‌کند و ترجیح می‌دهد، این گونه مسائل را سرکوب و نادیده بگیرد و یا با دیگران در میان بگذارد که در هر صورت می تواند برای او مخرب باشد.
بطور اعم، موضوعاتی که والدین بایستی در ارتباط با تربیت و آموزش جنسی فرزندان خود بدان آگاهی یابند، عبارت است از :
– تفاوت تربیت جنسی با آموزش جنسی و زمان آغاز این دو.
– مراحل رشد جسمی، جنسی و روانی و شناسایی نیازهای خاص هر مرحله.
– آموزش حریم خصوصی و اندام تناسلی.
– بیان تفاوت های فردی و جنسیتی.
– زمان های طلایی برای تربیت جنسی و پاسخگویی به سؤالات جنسی کودک و نوجوان.
– نحوه ی واکنش والدین به کنجکاوی ها، خودکاوی ها و خودارضایی کودک و نوجوان.
– دلیل برخی بازی های کودکانه که از نظر والدین دارای رنگ و بوی جنسی دارند.
– انواع لمس ها ( لمس های خوب، مشکوک و بد) و شناسايي احساسات مرتبط.
– آموزش مهارت جرأت آموزي و نه گفتن.
– آماده سازی دختر و پسر نوجوان برای سن بلوغ.
– مدیریت رسانه و فضای مجازی
– جلوگیری از سوء استفاده جنسی و نحوه برخورد با کودکی مورد سوء استفاده قرار گرفته.
– و…
تفاوت تربیت جنسی با آموزش جنسی چیست؟
بطور خلاصه، به آموزه های جنسی که در طول پروسه رشد، بطور منظم، هدفمند و متناسب با نیازهای منحصربفرد جنسی کودک و نوجوان، ارائه می گردد؛ تربیت جنسی گفته می شود. در حقیقت این آموزش ها، متناسب و در راستای نیازهای کودک که در طول مراحل رشد می باشد و آموزش آن نیز از سوی خانواده و از سال‌های اول زندگی وی شروع می‌گردد که ممکن است ارتباط مستقیمی با آموزش جنسی نداشته باشد ( نظیر آموزش خصوصی بودن برخی اندام ها)؛ اما در آینده آموزش همین موارد، در روابط و تعاملات جنسی به او کمک خواهد کرد. بنابراین می توان گفت که تربیت جنسی، یعنی حفاظت کودک در برابر آسیب های جنسی احتمالی.
اما در آموزش جنسی، موضوعات انتخاب شده برای آموزش، بصورت عمومی برای گروهی از کودکان یا نوجوانان در سنین نزدیک به بلوغ جنسی ارائه خواهد گردید. نظیر آگاهی های مسائل جنسی، شرح جزئیات روابط و مراحل جنسی است ( با در نظر گرفتن سن و میزان آگاهی های آنان).
هدف از تربیت جنسی چیست؟
• ایجاد نگرش مناسب در کودک و نوجوان نسبت به میل جنسی خود.
• شناخت صحیح جنسیت، رضایتمندی از جنسیت و پذیرش نقش های جنسی خود.
• پیشگیری از بروز بحران های جنسی.
• پیشگیری از سوءاستفاده جنسی.
مسأله سوءاستفاده جنسی از کودکان و نوجوانان یکی از مهم ترین دغدغه های امروزی اغلب خانواده ها است. نکته قابل توجهی که اغلب به آن توجه نمی شود آن است که همه خانواده ها به دنبال محافظت از کودکان و نوجوانان خود در مقابل سوءاستفاده کنندگان هستند. اما توجه نمی کنند که شاید بدلیل تربیت اشتباه آنها در زمینه مسائل جنسی، کودک و نوجوان آنها تبدیل به یک سوءاستفاده کننده یا سوءاستفاده شونده شده است. هدف ما از تربیت جنسی کودک و نوجوان، جلوگیری از آسیب دیدن و همچنین آسیب نرساندن جنسی به دیگران بصورت همزمان می باشد.
در کلام آخر، همان طوری که والدین با آموزش صحیح و سنجیده تربیت جنسی به کودک و با ارائه پاسخ‌های مناسب به پرسش‌ها و کنجکاوی‌های جنسی وی، می‌توانند مانع انحراف فکری ، سرکوب جنسی و یا مخفی کاری آنان شوند و یا آنان را در برابر مشکلات و سؤ استفاده های آتی محافظت کنند؛ آموزش‌های ناشیانه، نسنجیده و یا زود هنگام مسائل جنسی ، عامل اضطراب و یا در برخی موارد، بلوغ زود رس وی خواهند شد .
